Tết Đoan Ngọ (hay còn gọi là Tết diệt sâu bọ), diễn ra vào mùng 5 tháng 5 âm lịch hằng năm, là dịp lễ truyền thống của người Việt để thanh lọc cơ thể, trừ tà, diệt sâu bệnh. Một trong những món ăn không thể thiếu trong ngày này là bánh tro – món bánh dân dã nhưng mang đậm hương vị quê hương và tinh thần văn hóa Việt.
Bánh tro không chỉ là món ăn truyền thống, mà còn là biểu tượng của sự trong sạch, giản dị và tấm lòng hiếu thảo. Việc tự tay làm bánh tro để dâng cúng ông bà tổ tiên vào ngày Tết Đoan Ngọ chính là cách thể hiện lòng thành kính và sự gắn bó với cội nguồn.
Để làm được bánh tro ngon, bạn cần chuẩn bị những nguyên liệu đơn giản nhưng phải thật kỹ lưỡng:
Gạo nếp: Chọn loại gạo nếp ngon, dẻo như nếp cái hoa vàng.
Nước tro: Là nước được lọc từ tro đốt từ cây đậu, vỏ bưởi, vỏ chuối khô… (nếu không có, bạn có thể mua sẵn nước tro đã lọc kỹ ở chợ truyền thống hoặc cửa hàng).
Lá dong hoặc lá chuối: Dùng để gói bánh.
Dây lạt hoặc dây nilon buộc bánh.
Đậu xanh, đường, mè trắng (nếu làm bánh có nhân).
Gạo nếp vo sạch, sau đó ngâm với nước tro trong khoảng 12 – 14 tiếng để gạo ngấm đều và trong hơn.
Sau khi ngâm, vo lại nhẹ để loại bỏ bớt mùi tro, để ráo.
Lá dong/lá chuối rửa sạch, lau khô. Nếu dùng lá chuối thì nên trụng qua nước sôi hoặc hơ lửa cho mềm, dễ gói hơn.
Lấy một lượng gạo vừa phải, có thể gói bánh tro trơn (không nhân) hoặc bánh có nhân đậu xanh xào đường tùy sở thích.
Gói thành hình chóp nhọn hoặc hình chữ nhật tùy theo vùng miền.
Buộc chắc tay để bánh không bị bung khi luộc.
Xếp bánh vào nồi lớn, đổ ngập nước.
Luộc từ 2 – 3 tiếng với lửa vừa, châm thêm nước nóng nếu cạn.
Sau khi chín, vớt bánh ra, treo lên cho ráo nước.
Bánh sau khi luộc xong sẽ có màu vàng nâu trong nhẹ, vị thanh mát, dẻo thơm. Bạn có thể ăn kèm với mật mía, đường cát hoặc muối mè, đều rất ngon.
Vào sáng mùng 5/5 âm lịch, bánh tro cùng với các món như cơm rượu nếp, trái cây mùa hè, hoa thơm… được dâng lên bàn thờ tổ tiên như một lời cầu chúc cho sức khỏe, sự bình an, mùa màng bội thu.
Giữa cuộc sống hiện đại đầy bận rộn, việc tự tay làm bánh tro tại nhà không chỉ là cách để gìn giữ giá trị truyền thống mà còn mang đến những phút giây quây quần ấm áp bên gia đình. Trẻ con được học cách làm bánh, người lớn kể chuyện về nguồn gốc Tết Đoan Ngọ – tất cả tạo nên một ngày lễ thật đong đầy ý nghĩa.
Tự tay làm bánh tro không quá phức tạp nhưng lại chứa đựng rất nhiều giá trị văn hóa và tinh thần. Mỗi chiếc bánh là một phần ký ức, một tấm lòng hiếu nghĩa dâng lên tổ tiên trong ngày Tết Đoan Ngọ. Nếu có thể, năm nay hãy thử trổ tài làm bánh tro tại nhà – bạn sẽ cảm nhận được sự thiêng liêng và trọn vẹn của một ngày Tết cổ truyền Việt Nam.
Vui lòng đợi ...