Ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch – còn gọi là Tết Đoan Ngọ hay Tết diệt sâu bọ – là một trong những ngày lễ truyền thống lâu đời của người Việt Nam. Trong ngày này, việc cúng lễ không chỉ mang ý nghĩa tâm linh mà còn thể hiện sự kính trọng với tổ tiên và mong cầu bình an, sức khỏe cho gia đình. Dưới đây là những lưu ý quan trọng bạn nên biết khi cúng Tết Đoan Ngọ.
Theo phong tục, thời điểm cúng tốt nhất là vào buổi sáng sớm (từ 5 giờ đến trước 11 giờ trưa ngày 5/5 âm lịch). Bởi dân gian quan niệm đây là lúc “dương khí” lên cao nhất, thích hợp để “diệt sâu bọ” trong người, đẩy lùi bệnh tật.
Mâm cúng Tết Đoan Ngọ không cần quá cầu kỳ nhưng cần đầy đủ các lễ vật truyền thống sau:
Mâm cúng gia tiên:Hương, hoa, nến (đèn cầy), trầu cau.
Rượu nếp cái (rượu nếp than hoặc nếp trắng): dùng để “diệt sâu bọ” trong cơ thể.
Bánh ú tro, bánh gio: món bánh đặc trưng ngày Tết Đoan Ngọ.
Hoa quả theo mùa: thường có mận, vải, xoài, dưa hấu...
Xôi, chè, gà luộc hoặc vịt luộc: tùy theo vùng miền và điều kiện gia đình.
Tương tự như mâm cúng gia tiên nhưng đơn giản hơn, chủ yếu là hương, hoa, nước, rượu, bánh và trái cây.
Miền Bắc: Cúng mâm cơm truyền thống, có thể thêm xôi gấc, chè đậu xanh, chè sen.
Miền Trung: Có thêm các món bánh đặc sản như bánh ít, bánh nậm, chè kê.
Miền Nam: Thường cúng trái cây ngũ quả, bánh ú nước tro, và các món ăn dân dã như thịt kho, cá kho.
Khi cúng, gia chủ nên đọc bài văn khấn trang nghiêm, có thể khấn theo nội dung truyền thống sau:
“Nam mô A Di Đà Phật (3 lần)
Kính lạy tổ tiên nội ngoại hai bên, các bậc gia tiên tiền tổ…
Hôm nay là ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch, nhằm ngày Tết Đoan Ngọ…
Chúng con thành tâm sửa biện hương hoa, lễ vật, kính dâng lên… cầu mong tổ tiên phù hộ độ trì cho gia đạo an khang, mạnh khỏe, tai qua nạn khỏi, mùa màng tốt tươi…”
(Bạn có thể dùng bài khấn nôm hoặc bài khấn Hán Nôm nếu gia đình có thói quen riêng.)
Ăn rượu nếp, trái cây chua để “diệt sâu bọ”.
Tắm nước lá thơm (lá mùi, lá sả, lá bưởi) để thanh lọc cơ thể.
Dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ, tẩy trừ tà khí.
Tránh cãi vã, nóng giận, kiêng lời xui rủi trong ngày này.
Không nên sát sinh tùy tiện, nhất là trong thời gian cúng kiếng.
Không để mâm cúng quá sơ sài hoặc thiếu lễ nghi cơ bản, tránh thể hiện sự thiếu thành tâm.
Sau khi hoàn tất lễ cúng:
Gia chủ hóa vàng mã, rót rượu tiễn thần linh, tổ tiên.
Mọi người trong nhà dùng rượu nếp và trái cây ngay sau lễ cúng như một nghi thức “giết sâu bọ”.
Chia lộc cúng cho cả nhà cùng hưởng để tăng tài lộc, may mắn.
Cúng mùng 5 tháng 5 không chỉ là phong tục văn hóa mà còn là dịp để mỗi gia đình gắn kết với tổ tiên và gìn giữ nét đẹp truyền thống. Hy vọng những lưu ý trên sẽ giúp bạn tổ chức lễ cúng Tết Đoan Ngọ chu đáo, trang trọng và đầy ý nghĩa.
Vui lòng đợi ...